Con số đáng suy nghĩ

Theo báo cáo của Cục Cảnh sát Hình sự (CSHS) Bộ CA, trung bình mỗi năm cả nước xảy ra từ 1.600 đến 1.800 vụ xâm hại tình dục trẻ em (XHTDTE), nhưng đó mới chỉ là con số “nổi” về những vụ được phát hiện, còn thực tế còn cao hơn nhiều. Riêng TP Đà Nẵng, chỉ tính từ năm 2015 đến nay phát hiện 22 vụ XHTDTE, xét xử hình sự 20 vụ, hàng chục bị cáo với mức án nghiêm khắc. Nhìn lại một số vụ XHTDTE trên địa bàn thành phố thời gian qua, chúng ta thấy trẻ em bị xâm hại ở nhiều lứa tuổi khác nhau và có tới 90% đối tượng xâm hại là người hàng xóm, láng giềng thân quen với ông bà, cha mẹ cũng như nạn nhân.

Cơ quan CSĐT CATP Đà Nẵng bắt tạm giam bị can XHTDTE. Ảnh Thái Mỹ

Về nguyên nhân dẫn tới các hành vi XHTDTE thì có rất nhiều, song trước hết phải đánh giá thật công bằng về mặt khách quan, bởi Đà Nẵng cũng như cả nước đang ở quá trình hội nhập quốc tế. Bên cạnh các mặt tích cực được du nhập từ bên ngoài thì ở trong “luồng gió” mở cửa ấy cũng mang theo hơi hám của lối sống buông thả, tùy tiện, thích hưởng thụ đã làm cho đạo đức xã hội, đặc biệt là lớp trẻ xuống cấp. Sự bùng nổ như vũ bão của công nghệ thông tin, của Internet, mạng xã hội đã tạo ra kẽ hở khá lớn để cho các ấn phẩm xấu xa, đồi trụy, rất lạ lẫm với thuần phong, mỹ tục của dân tộc ta len lỏi, xâm nhập đời sống các tầng lớp xã hội, gây lệch lạc về đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ, nhất là giới trẻ.

Về chủ quan, trước hết có thể nói công tác tuyên truyền phòng chống các hành vi XHTDTE, công tác phổ biến pháp luật, giáo dục đạo đức, lối sống chưa có chiều sâu, hiệu quả tuyên truyền chưa mang lại thiết thực. Công tác trang bị kiến thức giới tính, về cách tự phòng vệ cho trẻ em khi bị đối tượng xâm hại tình dục còn nhiều hạn chế.

Tuy các vụ XHTDTE xảy ra trên địa bàn Đà Nẵng so với nhiều tỉnh, thành phố cả nước trong những năm qua chưa phải là con số cao, song cũng không hiếm những vụ việc làm nhói lòng bao người. Đó là Phan Văn T. (28 tuổi, trú H. Thăng Bình, Quảng Nam) làm quen với bé gái 14 tuổi ở P. Nại Hiên Đông, Q. Sơn Trà trên mạng xã hội. Cuối tháng 6-2017, T. đến nhà chơi và lợi dụng sự quản lý không chặt chẽ của gia đình, T. đã hiếp dâm cháu bé. Hay tại P. Hòa An, Q. Cẩm Lệ, một đối tượng ở sát bên nhà của một cháu bé 12 tuổi, thường đợi cho cha mẹ cháu đi khỏi nhà là trèo tường qua khống chế, hiếp dâm cháu. Rồi Huỳnh Bá T. (31 tuổi, trú P. Hòa Cường Bắc, Q. Hải Châu) chặn một học sinh lớp 11 đang trên đường đi học về kéo đến chỗ vắng để thực hiện hành vi đồi bại.

Đặc biệt có vụ hiếp dâm trẻ em có tổ chức hết sức nguy hiểm, đó là 4 đối tượng T.G.L (1993), N.V.L (1992), Đ.T.M (1991) và N.V.S (1994), đều trú ở Q. Liên Chiểu, gạ gẫm, lừa phỉnh cháu T.T.P 12 tuổi vào quán nhậu lai rai. Khi đã ngà say, thì đêm đã vào sâu, bọn chúng khống chế rồi đưa cháu P. vào nhà nghỉ thay phiên nhau làm trò thú tính. Mặc dù cháu P. tha thiết van xin, đập đầu vào tường, bọn chúng cũng không buông tha. Quá nhục, cháu P. vào buồng vệ sinh lấy dao lam cắt gân tay để tự tử, bọn chúng phát hiện kéo ra băng bó. Mức án từ 10 đến 14 năm tù cho mỗi đối tượng trong vụ này là sự trừng trị nghiêm minh của pháp luật.

Bên cạnh đó còn có những nguyên nhân xuất phát từ phía gia đình như sự quan tâm, giáo dục, quản lý  trẻ em còn lơi lỏng, vẫn còn trẻ em bỏ nhà lang thang, lao động sớm, nghiện ma túy, trẻ em giao du, tiếp xúc với đối tượng xấu. Hơn nữa, việc nhận thức của gia đình cũng như bản thân các em về các hành vi XHTDTE không cao nên chưa biết cách đề phòng, thiếu kiến thức và khả năng tự vệ mỗi khi bị xâm hại tình dục. Hiện nay, công tác phát hiện, tố giác loại tội phạm này còn gặp rất nhiều khó khăn do chưa có sự hợp tác tích cực từ phía gia đình và nạn nhân, thậm chí một số vụ việc được thỏa thuận giải quyết riêng giữa gia đình nạn nhân với đối tượng xâm hại, bởi họ không muốn lộ tin con cháu mình bị xâm hại cho bất cứ ai, kể cả những người có trách nhiệm, gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý.

Công tác thi hành pháp luật trong việc bảo vệ trẻ em hiện nay còn không ít hạn chế, bất cập, chưa có sự quan tâm đúng mức về vị trí, vai trò và quyền của trẻ em. Pháp luật hình sự và xử lý vi phạm hành chính còn bỏ sót một số hành vi XHTDTE nghiêm trọng như: tàng trữ ấn phẩm khiêu dâm trẻ em, chưa quy định cụ thể các hành vi thuộc nhóm tội danh dâm ô đối với trẻ em, hành vi XHTDTE nam giới, thiếu những quy định xử lý các tổ chức, cá nhân không tố giác hành vi XHTDTE, không thực hiện hoặc thực hiện chậm trễ trách nhiệm bảo vệ trẻ em khi trẻ em bị xâm hại, chưa có quy định chi tiết về bảo mật thông tin, bí mật riêng tư cho trẻ em trong tố tụng cũng như bảo vệ người tố giác.

Cần quan tâm các biện pháp phòng ngừa

Để kéo giảm các vụ XHTDTE xuống mức thấp nhất, trước hết các bậc ông bà, cha mẹ, người thân trong gia đình phải thường xuyên quan tâm, sẻ chia với con cháu của mình để từ đó kịp thời nhận biết được những thay đổi tâm, sinh lý cần thiết của các em. Ngoài ra, cha mẹ cũng cần phải trang bị cho con cái biết cách phòng vệ trước những đối tượng có ý đồ thực hiện hành vi đồi bại, đê hèn. Làm được điều này không chỉ có gia đình mà cả xã hội phải xắn tay vào cuộc cho thật tốt công tác phòng ngừa, tập trung phổ biến các phương thức, thủ đoạn dụ dỗ trẻ em để xâm hại tình dục.

Thực tế đã minh chứng hầu hết đối tượng bỉ ổi là người hàng xóm, thân quen đã lừa phỉnh rồi giở trò thú tính nên cần phải chỉ bảo để các em hết sức lưu ý, làm cho các em nhận biết loại đối tượng đang “cận kề” này mà đề phòng, cảnh giác. Các ngành chức năng nên mở các buổi ngoại khóa, tập huấn để trang bị thêm kiến thức, kỹ năng phòng ngừa, tự bảo vệ cho các nhóm đối tượng có nguy cơ cao như trẻ em gái có hoàn cảnh gia đình éo le, khó khăn về kinh tế. Tuyệt đối không được để trẻ em ở nhà một mình khi người lớn đi vắng, không để trẻ  em bước ra khỏi nhà lang thang đến những nơi vắng vẻ.

Khi phát hiện trẻ em có dấu hiệu hoặc bị xâm hại thì người thân trong gia đình, những người biết rõ vụ việc phải nhanh chóng trình báo, tố cáo với cơ quan CA nơi gần nhất để được hỗ trợ tư vấn, điều tra, xử lý tội phạm kịp thời, tránh tình trạng che giấu hành vi XHTDTE vì bất cứ lý do gì để không bỏ lọt tội phạm. Các đoàn thể, ban, ngành có liên quan cần xây dựng và hoàn thiện các quy trình, tiêu chuẩn về bảo vệ trẻ em bị xâm hại, trong đó cần quy định rõ các thủ tục, trách nhiệm phòng ngừa, phát hiện, tố giác, trợ giúp các trường hợp trẻ em bị xâm hại.

Nạn XHTDTE không chỉ là nỗi đau của mỗi gia đình có trẻ em bị xâm hại mà là những vết thương tê tái, dai dẳng của cộng đồng xã hội. Để dập tắt những cơn đau đớn ấy, mọi người cùng chung tay, góp sức lên án, đấu tranh, ngăn chặn những hành vi phi nhân tính  ấy để quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ em được bảo vệ và tôn trọng đúng mức.

THÁI MỸ